“Dan moet je daar maar niet gaan wonen”, “Schiphol was er al voor Saendelft”, “vliegtuigen maken nu eenmaal lawaai”, “ga verhuizen”, “je wist waar je aan begon”.

Dit soort argumenten krijgen Schiphol-onderwonenden voor de kiezen als ze klagen over de geluidsoverlast van de nationale vlieghaven.

Elke keer als wij over Schiphol schrijven (en dat is best vaak) ontstaat deze discussie en kunnen we dit soort uitspraken noteren. Een ander deel van de reageerders steunt overigens de klachten.

Het kan zijn dat er sommige mensen die ook onder die vliegroutes wonen, daar geen – of veel minder – last van hebben: overlast is subjectief. Maar dat geldt niet voor het aantal vluchten, dat is gewoon een feit. Hebben de mensen die in Saendelft of soortgelijke gebieden wonen, recht van spreken: is er feitelijk een toename van vluchten? (Spoiler: ja).

Er zijn minstens vier redenen waarom klagers een punt hebben.

1. Meer vluchten

In de afgelopen 30 jaar is het aantal vluchten verdubbeld. Het lag rond de 250.000 in het begin van de jaren ’90 en steeg naar 500.000 in 2017-2019. In de corona-jaren lag het weer lager maar in 2024 gaat Schiphol die 500.000 weer benaderen. Plannen om dat te verlagen zijn op de lange baan geschoven. In de eerste vijftien jaar van deze eeuw lag het gemiddelde iets onder de 420.000 vluchten. Sindsdien is het aantal met zo’n twintig procent gestegen. Wie in 2017 of daarna onder de aanvliegroute is gaan wonen, wist van de overlast, anderen hebben een toename meegemaakt.

Het aantal van 2024 is de periode januari – juli.

2. De Polderbaan

In 2003 werd de Polderbaan geopend. Die wordt gebruikt om te starten en te landen richting het noorden (de Zaanstreek). De baan zorgt dus voor meer vluchten boven de Zaanstreek. De Polderbaan is de meest gebruikte baan van Schiphol. Meer dan een derde van vluchten maakt gebruik van die baan. Dat wordt niet minder, het lijkt de bedoeling om de Polderbaan en de Kaagbaan ‘superpreferent’ te maken en de banen richting Amsterdam af te waarderen (minder te gebruiken).

3. Nachtvluchten

De Polderbaan en de Kaagbaan zijn de enige banen van Schiphol die gebruikt worden voor nachtvluchten. En die vluchten zorgen voor relatief veel overlast. Schiphol verwerkt ruim 22.000 nacht- en vroege-ochtendvluchten per jaar, ruim 60 per dag/nacht. Dat wordt dus voor een groot deel in de Zaanstreek gehoord. Plannen om de nachtvluchten (vrijwel allemaal goedkope vakantievluchten naar Zuid-Europese bestemmingen) te schrappen, zijn op de lange baan (haha) geschoven.

4. Gekromde eindnadering

Sinds 2022 maakt Schiphol gebruikt van de ‘Gekromde eindnadering’, dat is ‘slimmer’ landen waardoor er minder overlast is. Dat klopt, maar niet voor de Zaanstreek. Uitgeest en Heemskerk profiteren het meest van de ‘gekromde nachtnadering’ van vliegtuigen die ’s nachts op de Polderbaan van Schiphol landen. Maar de nieuwe route is opgeschoven richting Westknollendam, Wormerveer, Assendelft en Krommenie. Daar is meer overlast dus.


Overlast ervaren is subjectief, de cijfers zijn dat niet. Die vertellen dat er meer vluchten zijn, een intensiever gebruik van de Polderbaan is, een onevenredig deel van de nachtvluchten over onze streek komen en dat de nieuwe landingsroutes vaker over de Zaanstreek gaan.

Door Piet Bakker. Bronnen: Schiphol.nl, Luchtvaartnieuwsn.nl en eerder nieuws op De Orkaan. Grafiek: De Orkaan, foto: Silva Honig.