Hospice Zaanstreek levert 24/7 zorg aan mensen die in hun laatste levensfase zijn. Daarvoor zijn verpleegkundigen, coördinatoren en vrijwilligers nodig. De twee hospices die de Zaanstreek rijk is, De Schelp in Krommenie en Het Tij in Zaandam, zijn op zoek naar zorgvrijwilligers.

Om te zien uit welk hout je gesneden moet zijn om die taak te kunnen vervullen ging Orkaankracht Neeltje Waagmeester op bezoek bij de twee hospices. De meegenomen zakdoeken bleken onnodig.

De dagelijkse leiding over hospice De Schelp is in handen van twee zorgcoördinatoren: Anita Gaal en Helma Geisink. Anita: “Mensen komen in het hospice als zij terminaal zijn, er palliatieve zorg nodig is en de laatste fase om wat voor reden dan ook niet thuis plaats kan vinden. Op dit moment zijn er twee gastbewoners, twee van de vier kamers die we hebben zijn bezet. Helma en ik zijn als zorgcoördinatoren in vaste dienst, er is altijd een verpleegkundige aanwezig voor de noodzakelijke medische zorg en er is huishoudelijke ondersteuning. Verder zijn het vrijwilligers die de hospices draaiende houden.”

Bij De Schelp en Het Tij werken zo’n 160 vrijwilligers. Dat zijn zorgvrijwilligers, maar ook klus- en tuinvrijwilligers. Anita: “Je hoeft niet uit de zorg te komen. Je ondersteunt de verpleegkundigen maar je draagt ook zorg voor gastvrijheid en huiselijkheid.”

Vroeger waren het vooral pensionado’s die als vrijwilliger in een hospice gingen werken, nu zijn het steeds vaker jonge(re) mensen. Mensen die wat willen betekenen in de maatschappij, iets goeds willen doen. Voor wie met name voor een stuk verdieping aan de slag wil in een hospice is een waarschuwing op zijn plaats zegt Anita: “Je zit hier niet de hele dag iemands hand vast te houden en gesprekken te voeren over leven en dood. Je moet aanvoelen wat iemand nodig heeft. Een portie aanpassingsvermogen is heel belangrijk. Het gaat erom dat de gastbewoner een goede plek krijgt en dat de zorgbehoefte die nodig is aanwezig is. Het is een huis, we proberen een thuis te zijn.”

Dat beaamt ook Helma Geisink: “Er wordt hier echt gekeken naar de behoefte van de gastbewoners. Natuurlijk bouw je soms een band op met een gastbewoner, zeker als iemand hier langer verblijft. Anita vult aan: “Het is hier hollen of stilstaan. Nu zijn er twee gastbewoners, maar dat kunnen er zo vier zijn. Een bewoner kan hier een dag zijn maar ook 3 maanden.”

Nee, ze lopen in een hospice niet de hele dag te huilen. Maar ze zijn ook zeker niet van steen. Anita: ”De ene keer grijpt het je meer aan dan de andere keer. Als er een jong iemand sterft heeft dat natuurlijk veel impact. Maar er is hier opvallend veel levensvreugde, het leven wordt hier echt gevierd.”

Op naar hospice Het Tij. Qua inrichting een wereld van verschil. Alwaar De Schelp heel knus oogt en aanvoelt, is Het Tij weidser en moderner opgezet. Het Tij is dan ook pas afgelopen 14 januari geopend, alles is nieuw. In beide huizen heerst een gemoedelijke sfeer. Het ‘thuisgevoel’ dat beide hospices willen benaderen is voelbaar. Er wordt samengewerkt, van elkaar geleerd, maar elk huis heeft een eigen stempel. Zo hebben beide huizen eenzelfde ritueel, waarbij er een kaars aangestoken kan worden als een gastbewoner overlijdt, maar de inrichting van die plek is in beide huizen anders.

Zorgcoördinator Helga Balk leidt me rond bij Het Tij, terwijl kookvrijwilliger Patrick Kant een pan erwtensoep bereidt. Bewoners die het kunnen en willen, eten gezamenlijk met aanwezige familieleden. Het gebouw was voorheen een tandartspraktijk met woonvoorziening. Het huis heeft vijf kamers voor gastbewoners, vier gelegen aan het Darwinpark. Middenin de ruime woonkamer, met meerdere hoekjes, prijkt een grote kerstboom. Helga: “Er stonden hier ineens twee medewerkers van Hornbach op de stoep, die de boom ook nog opgetuigd hebben! Ze hadden een tip ontvangen van iemand uit de Zaanstreek die ons een mooie boom gunde”.

Terug naar de benodigde zorgvrijwilligers. Die horen volgens Helga echt bij het team. “Ze draaien diensten van vier uur tussen 07.00 en 23.00 uur. De vier uur plan je zelf in. Commitment is nodig, maar je krijgt er wat voor terug, zoals werken in een prettig team en trainingen, zoals een basistraining zorgvrijwilliger en een training fysieke belasting. We zijn er voor elkaar. Als er een gastbewoner overlijdt en de familie stelt het op prijs dan is een van ons aanwezig bij het afscheid. Ook organiseren we een herdenkingsbijeenkomst, waarbij familie nog eenmaal hier komt. Dat stukje stilstaan en loslaten is belangrijk voor de familie, maar ook voor de medewerkers.”

Het 15-jarig bestaan van De Schelp werd afgelopen oktober gevierd met een groot feest in de Stoomhal. Daarbij werd ook stilgestaan bij de komst van Het Tij. Helga: ”Dat eenjarig bestaan gaan we dus niet echt groot vieren, maar ik denk dat we de 14^e wel gezamenlijk een taartje eten.”

Wil jij als zorgvrijwilliger aan de slag bij Hospice Zaanstreek? Mail (infodeschelp@hospicezaanstreek.nl) of bel (075-640 77 95), ga het gesprek aan. Als het klikt kun je een paar keer meedraaien om te zien of het iets voor jou is.

Door Neeltje Waagmeester