Als ik zie hoeveel culturele activiteiten er in de Zaanstreek plaats vinden, verbaast het me dat de gemeente zo laag scoort in de landelijke vergelijking met andere steden. In het midden, dat is de plek die Zaanstad inneemt.

Door Anneke van Dok

Gisteren werden mijn bedenkingen tegen deze matige uitkomst bevestigd. Door een Orkaanbericht, dat de Broedplaats in De Hoop aan het Barndegat officieel was geopend. In de hal van de voormalige kartonfabriek kunnen kunstenaars hun artisticiteit in 170 ateliers kwijt. Zaanstad werd in de landelijke vergelijking de maat genomen aan de hand van wat er in de begroting voor kunst staat gereserveerd. Dat is slechts een beperkt deel van wat een stad voor haar kunstenaars kan betekenen. Letterlijk en figuurlijk ruimte bieden, is minstens zo belangrijk. Zaanstad kan in de toekomst nog veel kansen benutten wanneer het Hembrugterrein tot ontwikkeling komt. Vul niet alles in met cijfertjes en planologische voorschriften, maar laat creatieve geesten hun gang gaan. Wat daarvan komt, staat van tevoren nooit vast. Winst levert het altijd op.

Toevallig zag ik de afgelopen week twee aansprekende andere voorbeelden van lucratieve creativiteit, hoewel die niet meteen loskwam door het enthousiasme van het gemeentebestuur. Zonder tegenwind gaat de vlieger niet op. 

Ruud van de Wint kreeg in Den Helder de ruimte om een landschap te bedenken en het aan te leggen voor zijn grote kunstobjecten. Mede dankzij een tv-uitzending van Binnenste Buiten is de belangstelling voor de rondleidingen groot. Van een onherbergzaam terrein met bunkers uit de Tweede Wereldoorlog, beschikt Den Helder nu over een visitekaartje van internationale allure. In Hoorn mocht ik de tentoonstelling van fotograaf Gerrit Meijer en kunstschilder Peter de Rijcke openen. In het monumentale Sint Jans Gasthuis, later bekend als De Boterhal. Dat was voorheen een opslagplaats voor niet tentoongestelde museumstukken. Nu is het al jaren een vrijplaats voor kunstenaars, die net als in Zaanstad ook atelierruimte hebben gekregen; in een voormalig schoolgebouw en in een uit gebruik genomen politiebureau. 

Ik hoop dat Zaanstad in volgende vergelijkingen bovenaan staat; niet door een bijdrage in cijfers, maar vanwege de ruimte die geboden wordt en door het ondersteunen van nieuwe initiatieven. De terugkeer van de literaire salon Mens durf te lezen zou daar een bijdrage aan kunnen leveren. 

Door Anneke van Dok. Foto: HOOPENING (bij broedplaats De Hoop) door Bas Sommeijer.