Minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat en de Maatschappelijke Raad Schiphol (MRS) die per 1 juli is geïnstalleerd, zijn het in principe eens. “Het is tijd voor een nieuwe balans tussen vliegverkeer en leefbaarheid” (MRS). Harbers: “Als kabinet willen we een nieuwe balans bereiken tussen de leefomgeving rondom Schiphol enerzijds, en aan de andere kant het economische belang van Schiphol voor Nederland.”

Wat die ‘nieuwe balans’ precies betekent is niet echt duidelijk. Eddy van Hijum, de voorzitter van de MRS Raad Schiphol: “We moeten serieus onder ogen zien dat een luchthaven in het meest dichtbevolkte deel van Nederland niet onbegrensd kan groeien.” En: “Is de huidige intensiteit van het vliegverkeer te handhaven?”

De ‘huidige intensiteit van het vliegverkeer’ van en naar Schiphol neemt overigens toe. In mei 2023 werd een post-corona-record behaald met bijna 40.000 vluchten. Dat zijn aantallen die voor het laatst in 2019 werden gehaald toen tussen april en oktober telkens meer dan 40.000 vluchten per maand werden geregistreerd.

Record in mei

Schiphol verwerkte in mei 2023 39.500 vluchten. Dat is het hoogste aantal sinds corona de sector trof. In het afgelopen half jaar werden er bijna 200.000 vluchten van en naar Schiphol uitgevoerd. In de laatste twaalf maanden ging dat om 412.000 vluchten.

Met die aantallen zit Schiphol nog niet op het aantal vliegbewegingen dat in de laatste drie jaren voor corona werd gehaald: 500.000 per jaar in 2017, 2018 en 2019.

Het maximum aantal vluchten staat ter discussie. Minsiter Harbers wilde dat beperken tot 460.000 per jaar maar die grens werd met succes aangevochten bij de rechter door vluchtvaartmaatschappijen. Een verplichte krimp is op korte termijn onmogelijk, maar op langere termijn (2024) nog steeds een optie.

In de praktijk zou die 460.000 alleen maar gehaald kunnen worden als Schiphol permanent naar ruim 40.000 vluchten per maand gaat. Dat zijn aantallen die voor het laatste in de pre-coronatijd werden gehaald (april-oktober 2019).

Nachtvluchten

Op langere termijn mag Schiphol van minister Harbers weer groeien, als de overlast maar beperkt blijft. Hoe dat vastgesteld gaat worden is nog onbekend. Harbers heeft ook aangekondigd dat hij voortaan de regels bij Schiphol gaat handhaven waardoor de overlast en het aantal vluchten wordt beperkt. Dat laatste kan Schiphol overigens nog steeds parten gaan spelen.

Interim-topman Ruud Sondag heeft aangekondigd eind 2025 te stoppen met vluchten tussen 24.00 ’s nachts en 05.00 uur. Maar dat gaat maar om minder dan drie procent van het totale aantal vluchten.

---

Onderstaande grafiek laat het aantal vluchten per maand op Schiphol sinds begin 2019 (het laatste pre-coronajaar) zien. In mei-oktober 2022 gaat het om ruim 35.000 vluchten per maand, in de maanden erna om ongeveer 30.000, in maart en april 2023 stijgt het aantal vluchten weer. Mei 2023 is een post-corona-record.

In 2022 werden 398.000 vluchten afgewerkt via Schiphol. In 2019 (en ook in 2017 en 2018) eindigde Schiphol met bijna 500.000 vluchten. Het jaar 2020 was dankzij corona een dieptepunt voor het aantal vliegbewegingen (227.000), in 2021 lag het aantal op 267.000. De cijfers over 2023 betreffen alleen de maanden januari t/m mei. Hieronder de totalen vanaf 1992.

Ongeveer 3 procent van de vluchten zijn nachtvluchten (aankomend of vertrekkend tussen 23.00 uur en 06.00), 2 procent is in de vroege ochtend (aankomend of vertrekkend tussen 06:00 en 07:00).

Door Piet Bakker, cijfers Schiphol, grafieken en foto: De Orkaan.