Komende zondag, 22 november, organiseert Roots aan de Zaan haar 30e concert met de Engelse band The Moulettes.

Op zaterdag 12 december treedt het legendarische CCC Inc. op. Eind december spelen Sido Martens en Fred Piek (ex-Fungus) in de thuisbasis van Roots: de Zaandamse Vermaning.

De organisatie contracteert Nederlandse en buitenlandse acts, een groeiend deel van het publiek komt dan ook van buiten de Zaanstreek naar Zaandam, soms zelfs uit het buitenland. Met minimale subsidies heeft Roots binnen een paar jaar een (inter)nationaal muziekpodium in de Zaanstreek gevestigd.

De Orkaan sprak met Zaankanter Koen Hottentot, één van de drijvende krachten achter het Roots-initiatief. Onder andere ex-striptekenaar, maar al jaren folk-fanaat. Over hoe met minimale middelen een folkpodium te onderhouden, over folkmuziek, over de acts en over het Cultuurhuis (“wij hebben ons Cultuurhuis, en dat ligt al sinds 1687 aan de Westzijde“.

En we laten Koens favoriete Roots-optredens nog eens via YouTube zien.

Hoe komt iemand zo gek om in de Zaanstreek een live folk-programma op te zetten, zelfs met internationale artiesten?

Puur omdat we nu eenmaal in de Zaanstreek wonen en dit graag wilden gaan doen, en bovendien al eerder hadden gedaan toen mijn vrouw Renate en ik enige tijd in Drenthe woonden, een jaar of tien terug. Folk Grolloo deden we daar, en dat bloedde een beetje dood. Wat het wel gaf: geweldige voldoening concerten te verwezenlijken. Dat zocht ik jaren later eenmaal terug in Zaandam weer, nu financieel wat beter doordacht dan destijds in Grolloo. Er volgde eind 2012 een zoektocht naar een juiste zaal, en het scheelde niet veel of we hadden PurmeRoots geheten in P3 in Purmerend, daar leek interesse. Toen las ik over een evenement in het mij onbekende Serah Artisan aan de Dam in Zaandam, waar ik op Oudejaarsdag 2012 langs ging. Dat was bingo.

We zetten beslist geen folkprogramma op in de Zaanstreek omdat dit “de plek” is om dit te doen, het is puur omdat we er wonen en er bleek een mooie locatie te zijn. Een aanzienlijk deel van ons publiek komt inmiddels van buiten de regio, en af en toe zelfs uit het buitenland: we hebben Belgen, Duitsers en Britten in het publiek gehad die speciaal voor optredens overkwamen, naast geregeld Limburgers, Groningers, Zeeuwen en Friezen om maar eens wat uithoeken te noemen. Dit is absoluut muziek die ver buiten mainstream ligt, die je niet op doorsnee radio zult horen, maar waar wel degelijk een publiek voor is. Dientengevolge zijn dergelijke acts voor het merendeel hooguit 2, 3x te zien in kleine zalen het land en soms hebben we een exclusief Nederlands concert van in deze muzieksoort grote namen.

Je ziet het ook aan ons ledenbestand, we hebben nu 35 leden die korting genieten en voor wie toegang 3x per seizoen gratis is. Op 24 september volgend jaar hebben we het enige Nederlandse concert van de Engelse groep Fotheringay. Dat zal een groot publiek niets zeggen, maar de kenner, die hier nog niet van wist, zal dit nu lezen en denken “Fotheringay? In ZAANDAM?”. Die mensen pogen we te bereiken. Daar hebben we ook nu al een aardig aantal reserveringen voor, en ja, ook weer vanuit het buitenland.

Wat zijn voor jullie de hoogtepunten van de laatste jaren. Welke acts?

Moeilijk te zeggen, ik kan me ook eigenlijk geen tegenvaller herinneren. Ons best bezochte optreden was dat van de folkrockers van Fairport Convention vorig jaar, dat was heel bijzonder, mede omdat ze in geen tien jaar in Nederland hadden gespeeld – we regelden twee andere optredens voor ze, in Venlo en Scheemda, teneinde het onze mogelijk te maken.

De veteranen van The Strawbs gaven een mooi, intiem, akoestisch optreden waarbij je even vergat dat voorman Dave Cousins, die op rockgebied werkelijk met alles en iedereen te maken had, al 70 jaar is. Het optreden van Ernst Jansz was uiterst succesvol. The Henry Girls, drie zussen uit Ierland, zijn al twee keer geweest en komen in 2017 terug. O’Hooley & Tidow, prachtige Britse top-folk, daar steevast uitverkochte zalen, hier lekker “klein” mogelijk, ook zij komen (20 mei) weer terug.

Het afscheidsconcert van Ad Vanderveen & The O’Neils, nu niet direct folk, maar wat is folk behalve een beperkend “hokje”: het was alsof we Neil Young & Crazy Horse in huis hadden! Larkin Poe uit de VS, een week eerder stonden ze met Elvis Costello op te treden en enkele dagen later waren ze bij David Letterman te zien: wij hadden hun enige Nederlandse optreden.

Dan vergeet ik er nog een boel. Zoek op Roots aan de Zaan op YouTube en er zijn diverse filmpjes van al deze concerten te vinden. Maar: je moet het wel weten. We hebben geen enorm budget en moeten het voornamelijk hebben van mond-tot-mondreclame. Er zijn er aardig wat mensen die een keer specifiek voor één act komen, en later terugkomen voor andere optredens. Maar het is nooit verstikkend druk, en dat is meer dan prima, en de zaal biedt veel plaats.

Waarom moeten we naar nr 30 (The Moulettes) en nr. 31 (CCC Inc.)?

Allereerst, het zijn appels en peren. CCC Inc. is een licht vreemde eend in de bijt omdat dat nu eens géén concert is dat vrijwel nergens anders te zien is, want ze doen elf optredens verspreid over het hele land in een half jaar tijd… dit is een direct gevolg van het optreden van Doe Maar’s Ernst Jansz in januari 2014, dat aan beide kanten uitstekend beviel. Qua line-up is CCC Inc. eigenlijk Doe Maar zonder Hennie Vrienten, maar wel met Ernst, Jan Hendriks, Joost Belinfante en drie anderen, en, laat dit duidelijk zijn, héél andere muziek: folk/americana/bluegrass, dat werk. De line up uit de jaren zestig, toen ze als hippiecommune in De Peel leefden, is grotendeels intact. Sommigen van hen staan dus in juni een paar keer in Ziggo Dome als Doe Maar, een zaal met een capaciteit van 20.000, en ticketprijzen van € 65. Bij ons op 12 december met een capaciteit van 200 en een kaartje kost 18 Euro, en aan service- en administratiekosten-onzin doen we niet. Alleen: Doe Maar fans, bezint eer ge begint want u krijgt geen Hennie, en zeker geen ratata of a-oeiii.

The Moulettes komen uit Engeland, jong, inventief, ze komen uit de kookpot die vorig decennium o.a. Mumford & Sons opleverde – ex-Moulette Ted Dwane is nu een Mumford Son. Ze zijn bezig met hun vierde album en ik vind het geniale muziek, een woord dat ik niet vaak zal gebruiken. Echt uniek, ook qua instrumentarium. Ze worden vergeleken met een kruising tussen Syd Barrett’s Pink Floyd, Kate Bush, Pentangle en Björk, maar ze zijn uiteindelijk gewoon zichzelf, Moulettes dus. Kijk maar eens op YouTube.

En als antwoord op “waarom moeten we daarnaartoe”: aan “moeten” doen we natuurlijk nooit hè. Maar … hebben we zeker na deze afgelopen week geen behoefte aan wat het leven leuk maakt, je even weg te laten voeren, geweldige muzikanten, mooie ambiance, en een wijntjebiertje in pauze of na afloop, bands die zeker niet alledaags maar elk op hun eigen manier volslagen uniek zijn. En betaalbaar bovendien.

Wat is de rol van de gemeente (Roots kreeg € 3000 in 2014, inmiddels is dat € 2.176)? Gaan jullie vanaf 2018 in het Cultuurhuis spelen?

Gezien de aanvraagtermijnen, en onze start in april 2013, deden we het de eerste vijf optredens destijds subsidieloos … dat ging nét. Vanaf 2014 werd de subsidie van de Gemeente Zaanstad gelukkig structureel, toen ontving Roots aan de Zaan € 3.000. Maar bezuinigingen troffen zoals bekend veel culturele instellingen en de gevolgen voor ons voor 2015 waren zowel te voorzien als te overzien: over het huidige jaar ontvingen we € 2.176, dus zijn we er bijna een kwart op achteruitgegaan, en hoewel de aanvraag nog goedgekeurd moet worden voor volgend jaar, is dit eveneens het bedrag dat we normaal gesproken voor 2016 zouden kunnen verwachten.

De subsidie van de gemeente zoals die dit jaar was, komt neer op ongeveer 10% van ons totale kostenplaatje op jaarbasis. Dat is dus heel belangrijk en het maakt dat we onze concerten betaalbaar en laagdrempelig kunnen houden, we zijn volkomen non-profit en draaien puur op enkele vrijwilligers. Zonder subsidie kan datgene wat wij doen absoluut niet, het is vrijwel nooit kostendekkend … en als we eens wat overhouden, en dat is nu twee maal gebeurd na 29 concerten, dan gaat dit direct terug de concertpot in.

Als je in de toekomst enkel de commercie laat werken dan kunnen we natuurlijk enkel naar concerten van De Toppers en Marco Borsato, nietwaar, en met alle respect, dat moeten we niet willen. Er moet toch ook een plek blijven voor zijstromen die ver van die mainstream kabbelen. Daar zijn vaak de mooiste uitzichten, om in beeldspraak te blijven.

We werden de afgelopen twee jaar ook gesubsidieerd door het Fonds voor de Podiumkunsten en het Prins Bernhard Cultuurfonds (de aanvragen voor 2016 zijn nog in behandeling), en specerijenhandel P. Visser en Zoon BV uit Purmerend is vanaf het prille begin onze hoofdsponsor, die toegezegd heeft bij te springen als we te erg de min in gaan, noem het een vangnet. Dat is dan naast hun al bestaande structurele sponsoring… het helpt dat de directeur mijn broer is, en fan van wat we doen!

Dus financieel zijn we -nu- redelijk goed onderbouwd. Maar omdat je nooit totaal zeker bent van toekomstige subsidie, en we verdere risicospreiding belangrijk vinden, stuurden we vorig jaar, dat was nadat Serah Artisan dicht ging, 120 zorgvuldig uitgekozen en puur Zaanse bedrijven brieven.

Dit met het oog op bedrijfssponsoring, en bij de brieven zaten steeds twee vrijblijvende vrijkaartjes voor het volgende optreden, plus het aanbod steeds gratis toegang te hebben voor twee personen per €500 jaarsubsidie (naast gebruikelijke logovermeldingen). Want er hoeft natuurlijk maar een andere politieke wind te gaan waaien, en je kunt je subsidie op den duur gewoon kwijt zijn.

Op die 120 brieven , met uitgebreide uitleg van wat we doen, en wervende quotes van zowel Ernst Jansz als Fairport Convention die bij ons hadden opgetreden, kwam als antwoord: twee afwijzende standaardbriefjes, en welgeteld 118x helemaal niks, zelfs nog geen e-mailtje. En: geen enkel weggegeven vrijkaartje werd gebruikt, het kostte ons enkel een paar honderd Euro aan porto, daar baal ik nu nog van, want natuurlijk zonde geld. Uit die hoek valt er lijkt me niet heel veel te verwachten, maar … mocht een bedrijf zich geroepen voelen, graag, er zijn natuurlijk veel meer bedrijven dan de 120 die we aanschreven …

Verder hebben we twee in-natura-sponsors: drukkerij Comprint in Sappemeer, waarvan de eigenaar een bevriende mede-concertorganisator is, levert kosteloos drukwerk (posters). En sinds deze week is de Zaandamse Bakery Institute onze broodleverancier, want voorafgaand aan optredens – de voorbereiding duurt uren – moet er ook gegeten kunnen worden. Op jaarbasis ben je aan dat soort zaken best wel wat geld kwijt en het is prettig dat we dat anders kunnen oplossen.

Wat betreft het Cultuurhuis, dat staat mijns inziens ver van wat wij doen, persoonlijk lijkt me dat een modern geldverslindend luchtkasteel dat altijd meer kost dan begroot, op de verkeerde plek bovendien, want zo’n beetje zielloos bij het treinstation, tsja. We zijn er trouwens ook helemaal niet voor gevraagd, dus het is voor ons helemaal geen issue. We hebben geen kristallen bol en we weten natuurlijk niet hoe dit gaat uitpakken daar, maar we hadden in 2013-14 (Serah Artisan) en nu (De Vermaning) een dijk van een locatie. Ik hoop dat we daar kunnen blijven. Als het aan mij ligt wel, het voelt goed.

Wat voor dolle plannen hebben jullie voor de komende jaren?

Ik weet niet of dat plan “dol” is, maar er zal sprake zijn van een samenwerking met het Zaantheater voor 2 á 3x per seizoen, zij waren onder de indruk van wat we doen en boden een samenwerking aan, het betreft dan een co-productie. Eerder dit jaar stonden we er één keer op huurbasis. Wij hebben dan nu geen kosten van zaal- en techniekhuur meer, en een grotere capaciteit voor acts (met een wat flinkere prijskaart) waarvan wij denken dat ze het in zich hebben, meer publiek te trekken dan dat wij normaal gewend zijn, hoewel je dat nooit helemaal zeker weet natuurlijk.

De eerste keer dat we dit hebben is op zondag 3 april als The Unthanks spelen, dat is echt wel eredivisie van de hedendaagse folk, dat speelt doorgaans in uitverkochte grote theaters in Engeland. In het volgende seizoen hebben we op zaterdag 29 oktober de band van Maggie Reilly, vooral bekend van haar samenwerking met Mike Oldfield, de stem van o.a. Moonlight Shadow – haar enige concert in Nederland, een beetje folk-mainstream-crossover hoewel haar zwaartepunt ook wel op folkmateriaal ligt. En in januari 2017 zijn we nog eens in het Zaantheater met een best beroemde folkband, er is nog geen getekend contract dus nog even geen naam maar de liefhebber van Iers zal op de wenken bediend worden.

Verder zijn we druk met het voorbereiden van het seizoen 2016-2017, er staan diverse mooie dingen op het vuur zogezegd, hoewel niet alles zeker is op dit moment. Het hangt ook een beetje af van het al dan niet doorgaan van de subsidies, pas in december zal daar duidelijkheid over komen, op zijn vroegst. Ik ga ervan uit dat subsidie doorgaat zoals we het in 2015 kregen, en dan zijn wij financieel redelijk goed onderbouwd. Krijgen we dat niet dan moeten we ons heel erg achter de oren krabben.

Maar tot halverwege 2017 zijn we eigenlijk op papier volgeboekt en de folkliefhebber zal er beslist fraaie en bekende namen tussen zien.

Jullie hebben in verschillende zalen concerten georganiseerd. Zijn jullie nu op je plek in de Vermaning?

We begonnen bij Serah Artisan en zijn zowel Cees Beumer als Yvonne Kelatow nog steeds dankbaar dat ze ons nu bijna drie jaar geleden de kans boden dit op te zetten, zonder dat er meteen een prijskaart aan hing: wij hadden uiteraard geen flauw idee of er enig publiek op af zou komen. We hebben er onvergetelijke concerten gehad. Helaas sloot Serah Artisan in augustus 2014, een ontzettend gemis, want het was een prachtlocatie die overigens ook plek bood aan o.a. Culturele Raad Zaanstad en Jazz in Serah (nu Jazz Inverdan). Ik vind het echt pijnlijk dat die monumentale locatie nu al ruim een jaar leeg staat, het is zo zonde, qua capaciteit exact goed voor wat we doen – wat nu “Cultuurhuis”, we hadden zo’n mooie plek … hoewel we wel eens – niet vaak – last hadden van geluidsoverlast van buiten, op de zaterdagavond, maar ja dat heb je daar op de Dam, en dan moesten we maar geen concert plannen ten tijde van het Bokketochie!

We bespeurden al enige onzekerheid over de toekomst van Serah, maanden voordat het doek viel daar, dus zochten dat voorjaar al naar een alternatief voor het geval dat. Dat werd De Vermaning aan de Westzijde, waar we toen alle toekomstige data in optie hadden gezet, dus toen het inderdaad toch nog onverwacht mis ging konden we eigenlijk vrij moeiteloos overstappen. Tijdelijk hebben we toen ook voor de kleinere dingen driemaal in De Kleine Waarheid gezeten, naar tevredenheid. Cees Beumer kwam vervolgens begin dit jaar met Grooswijck in het oude Mozamo gebouw in Koog aan de Zaan en hij had ons de kans gegeven, dus nu wij hem, loyaliteit heet dat. Hoewel de zaal ongeschikt was voor grotere evenementen was het prima als een soort folkclub voor een kleiner publiek. We hebben er in februari dit jaar 1 optreden gehad, maar kort daarna sloot de Gemeente Zaanstad het wegens vergunningengedoe, dat Mozamo-avontuur bleek een beetje een wespennest.

We hebben toen alles overgezet naar De Vermaning, kleinschalige èn grotere concerten, gewoon duidelijk één plek na maanden vol zalenwissels na Serah Artisan, hoewel het tot gevolg had dat we een joekel van een kostenpost op ons dak kregen – niet dat De Vermaning nu zo duur is, dat valt best mee, maar we gingen van nul huur naar toch een flinke kostenpost op dat gebied, en moesten zeker tien in Grooswijck bedoelde optredens omgooien naar De Vermaning, waardoor we in één klap de volledige jaarsubsidie van de Gemeente Zaanstad kwijt waren aan onvoorziene huur. Hetgeen nog steeds wat krom aanvoelt, maar ja.

De Vermaning heeft een capaciteit die we vrijwel nooit optimaal zullen benutten, er kan meen ik 300 man in officieel, hoewel wij op onze beurt bij 200 de limiet leggen, dan is het mooi zat: uitverkocht zonder megadruk te worden. Maar 170 was het maximale publieksaantal dat wij ooit hadden en dat was echt een uitschieter. Afkloppen, we hebben er nooit minder dan 40 mensen gehad, en vaak zo’n 50-70 bezoekers als gemiddelde. Het is een geweldig mooie, monumentale zaal uit 1687, goede akoestiek zeker voor een kerk, met balkon en al, zand op de vloer, het heeft wat, zoals Serah Artisan ook een “charismatische” zaal was. We zijn er totaal op onze plek nu. En om terug te komen op dat Cultuurhuis, wij hebben ons Cultuurhuis, en dat ligt al sinds 1687 aan de Westzijde en we hopen er te blijven.