Burgemeester Hamming hoeft van de raad van Zaanstad niet te stoppen met TikTok. Een motie van Hanneke Veurink (ChristenUnie) en Marianne de Boer (DZ) waarin de burgemeester gevraagd werd te stoppen met TikTok haalde het niet. Behalve de indienende partijen waren alleen GroenLinks, PvdD en D66 voor.
Hamming was eigenlijk zelf ook helemaal niet van plan te stoppen. Er was geen verbod voor ambtenaren om het te gebruiken, en bovendien: Facebook, Twitter en WhatsApp verzamelen ook data van gebruikers.
Melchior Mattens (PvdD) vond dat een mager argument: “als anderen het slecht doen, maakt het niet uit dat TikTok dat ook doet?” Voor indiener Hanneke Veurink was er wel degelijk een verschil omdat via TikTok de informatie terecht kwam bij de Chinese overheid, en daar had de CU-fractieleider zo haar bedenkingen tegen.
Liever luisteren?
Rotzooi
Het overtuigde Hamming niet: “het staat op een aparte telefoon die niet verbonden is met gemeentelijke lijnen”. Wat dat betekende bleef enigszins duister maar in de praktijk komt het er op neer dat TikTok op de telefoon van de woordvoerder van de burgemeester staat (hoezo: ‘niet verbonden met gemeentelijke lijnen’).
Indiener Marianne de Boer (DZ) had veel zorgen over de privacy en ook over wat er op TikTok te zien was: “mijn kinderen mogen het niet. Je schrikt je kapot van de rotzooi die daar te zien is.” Kivilcim Özmen (GL): “TikTok heeft schadelijke gevolgen, is het wel het juiste kanaal voor een overheidsinstantie?” Flip Hoedemaeker (D66): “TikTok hoort niet op overheidstelefoons.” Melchior Mattens (PvdD): “het is een signaal van de burgemeester dat het veilig is voor de jeugd.”
Lange arm
De meeste partijen vonden het geen probleem. Marc Wit (CDA) maakte zich niet zo’n zorgen over de ‘lange arm van China’: “onze burgemeester kan z’n eigen assessment wel maken.” Ook Menno de Haas vond het maar een ‘veronderstelling’ over die lange arm van China, en: “daar zit de autoriteit persoonsgegevens bovenop”. Volgens hem was het geen probleem als het op telefoon zou staan “waar verder niks op staat” (maar dat is dus niet zo).
Kübra Kara (PvdA) zag wel veiligheidsrisico’s maar volgens haar was het “onduidelijk wat TikTok precies opslaat.” (?) Fidel Lopes (VVD): “waar zijn jullie eigenlijk bang voor?” Khaan Kük (DENK): “de burgemeester laat juist zien hoe TikTok goed wordt gebruikt.” Nino Keijser (POV): “Facebook en Snapchat doen het ook, ik zie het probleem niet.”
Benieuwd? Bekijk hier Hamming op TikTok
Bij de beantwoording van de Artikel 51 vragen van de CU zie ik dat deels is gekeken naar antwoorden op de vragen die over TikTok zijn gesteld in de Tweede Kamer (het lid Van Raan over het bericht dat het Chinese TikTok bij het gebruik van de in-app browser alle toetsaanslagen vastlegt en daarmee wachtwoorden en creditcardgegevens kan verzamelen, zie: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D45913).
Wat m.i. ontbreekt in het antwoord van Zaanstad is het stukje over de verantwoordelijkheid die de gemeente zelf heeft: "De Baseline Informatiebeveiliging Overheden (BIO) en van toepassing zijnde privacywetgeving regelt dat iedere organisatie zelf verantwoordelijk is voor het beoordelen van privacy- en veiligheidsrisico’s voor het in gebruik nemen van ICT-producten en diensten, zoals TikTok. De BIO schrijft ook voor hoe met (gevoelige) overheidsinformatie moet worden omgegaan. In generieke zin moet worden geborgd dat dergelijke informatie niet door niet-geautoriseerde partijen en personen kan worden ingezien."
Heeft de gemeente een bewuste afweging gemaakt van de risico's? Heel in het kort houdt dat je in een risicoanalyse (of soortgelijk document) opschrijft welke specifieke risico's het gebruik van TikTok kent en welke concrete maatregelen je hebt genomen om deze risico's weg te nemen, of ten minste te verlagen tot een acceptabel niveau. En dan zet je daar als verantwoordelijke een handtekening onder. (En zo doe je dat ook voor andere diensten).
Waarom zou een volwassene Tiktok gebruiken, is de echte vraag.
"Menno de Haas vond het maar een ‘veronderstelling’ over die lange arm van China"
Een veronderstelling Menno ? Toch maar eens onder die steen vandaan komen zou ik zeggen.