Er moet mij iets van het hart.

U bent nu net iets langer dan een jaar burgemeester van Oostzaan. In de korte tijd dat u mijn burgemeester bent, stapelt u vlek op vlek. En, hoewel u schoensmeer gebruikt om de vlekken te lijf te gaan, doet de meerderheid van de raad alsof er geen vuiltje aan de lucht is.

Terwijl ik voor De Orkaan vooral volg wat er gebeurt in de raadszaal van Zaanstad, kijk ik als inwoner van Oostzaan mee met de politiek van ons dorp. Het eigen nest vervuil versla ik liever niet. Mede daarom staat de afdruk van mijn handen tegenwoordig in m’n kont: ik moet er steeds op zitten. 

Wat me verbaast is dat onder de doppehokkers de verontwaardiging uitblijft. Terwijl het er de komende jaren toch zomaar van kan komen dat Oostzaan fuseert. Het Gallische dorpje achter de ophaalbrug heeft een ketel toverdrank nodig om zelfstandig te blijven, maar we nemen genoegen met uw schoensmeer.

Het begon bij uw aantreden. De vertrouwenscommissie die de keuze maakte, had over het hoofd gezien dat u via sociale media Kaag beschuldigde van het financieren van Hamas, GroenLinks een failliete partij noemde en een bericht van een extreemrechts trollen-account leuk vond waarin ‘deuggleuf’ verwees naar een vrouw.  Pas toen het werd opgemerkt verwijderde u de tweets als een dief in de nacht, en nadat u meldde zich niet ‘in het ontstane beeld te herkennen’ startte u uw eervolle taak. 

Al snel bleek dat u vond dat bij zo’n eervolle taak ook een flink, glimmend symbool hoorde. De ambtsketen die al zo’n 100 jaar tastbare geschiedenis van het dorp vormt heeft bescheiden schakels en die passen u niet. U kocht een ander exemplaar, waarbij u uw best deed de kosten voor de raad verborgen te houden. Ook stelde u dat de aanschaf besproken was in het presidium, en dat de oude keten versleten is. Dat is aantoonbaar niet waar. De bewering dat voorgaande burgemeesters ook gelonkt hadden naar een andere keten heb ik zelf maar even gecheckt bij burgemeesters die ik nog altijd hoog heb zitten.

Paul Möhlmann was van 2003 tot 2014 burgemeester van Oostzaan. Hij reageerde verbaasd op uw aanschaf: 

‘Het is een zuinige keten die past bij Oostzaan. De keten is van het dorp, niet van de burgemeesters. Ik hoorde van de vergelijking met een kapotte wasmachine door Edwin Stokvis van de VVD. De keten is oud, maar niet kapot. Krista Lust (Goudsmid in Oostzaan red.) heeft hem uitstekend onderhouden.’

Ook Rob Meerhof (burgemeester van Oostzaan van 2015 tot 2021) koos er nadrukkelijk niet voor de keten te vervangen:

‘Hij zat wat onhandig op het pak. Ik heb toen bekeken wat de aanschaf van een nieuwe keten zou kosten, zag de bedragen en besloot direct het niet eens naar de gemeenteraad te brengen. Krista Lust heeft toen twee schakeltjes aan de oorspronkelijke keten gemaakt, en dat was prima.’

Waar u vond dat u om de raad heen kon bij de aanschaf van het dorpssieraad, vond oud-burgemeester Meerhof de gang naar de gemeenteraad vanzelfsprekend:

‘Je gaat geen gemeentelijk geld uitgeven in een tijd dat er financieel duidelijk andere prioriteiten zijn.’

‘Ouwe koeien’ zou u inmiddels kunnen denken, want in de raad van Oostzaan is de keten een gepasseerd station. Maar het onnodig smijten met geld en geschiedenis, de hele en halve onwaarheden, en het schofferen van een vakvrouw die met liefde de keten onderhouden heeft… het geeft geen fraai beeld. En, als u bereid bent voor ‘iets kleins’ als een sieraad de regels te buigen, wat volgt er?  

Twee weken geleden zag ik u in de raad een plan presenteren dat ‘heus niet bedoeld is om de dorpskas te spekken’. Overtredingen worden voortaan beloond met ‘bestuurlijke boetes’ die door u uitgeschreven worden (maar daar heeft u uw mensen voor, gaf u aan). Het plan zat barstensvol fouten, keurig blootgelegd door raadslid Aart Ruijter van D66 die wel zijn huiswerk doet. U moet dus weer naar de tekentafel. Het voorstel komt na de zomer terug, en ongetwijfeld zal de coalitie van de PvdA en de VVD er welwillend naar kijken. Het resultaat zal zijn dat er een hoop willekeurige macht in niet al te vaardige handen zal komen. In uw handen. 

Ik tikte het in het begin al: u stapelt vlek op vlek. En tot dit punt kon ik nog net goed op m’n handen blijven zitten. Wat er vorige week gebeurde was voor mij een druppel.

Op 15 juni hoorden we dat er vernielingen waren aangericht op het kerkhof. Direct ging ik erheen. En daar trof ik Evelien Leguit, een van de vrijwilligers die aan de bel hing. Zij vertelde voor de camera hoe verschrikkelijk ze het vond. En dat deed u twee dagen later ook: u had gezien dat er echt een hoop vernield was. Stuk! Maar, gelukkig gaf u ook aan dat de graven hersteld zouden kunnen worden. 

Inmiddels denkt u daar anders over: er is niks vernield. 

Vrijwilligers van de begraafplaats deden volgens u onterecht melding van vernieling van graven op het kerkhof van ‘uw’ dorp: 

“Met het melden hiervan is er onnodig pijn en verdriet bij de inwoners van Oostzaan en vooral bij de nabestaanden opgeroepen.”

Ik geef toe dat het moeilijk is te zien wat vernield is op een kerkhof dat verwaarloosd wordt tot op de botten, maar er waren kettingen gebroken (en lekker creatief aan die van buurgraven geknoopt), er lagen stenen omver (niet allemaal dezelfde kant op) en er waren torentjes gebouwd van kapotte stenen. Het werk van de wind stelt u. Het zou tijdens de februaristorm zijn gebeurd. 

U laat onderzoeken ‘hoe het kan dat er toch melding van vandalisme is gedaan terwijl de graven er al langere tijd zo bijliggen.’ Als het niet zo pijnlijk was geweest zou het grappig zijn. 

Vrijwilligers die er op diverse momenten hard aan trekken en getrokken hebben om het kerkhof respectvol te onderhouden beschuldigen van het doen van een foute melding? Dit komt niet meer goed. 

Tenzij… ideetje! De nieuwe keten vertegenwoordigt een waarde waarvoor zo’n 75 volle dagen een ambtenaar aan de slag kan op en om de graven. Twintig vrijwilligers staan te springen om de handen uit de mouwen te steken. Verkoop de keten aan een rijke blingbling-rapper en doe er uw ons voordeel mee…