De geruchten hadden ons al een tijdje geleden bereikt maar de brief kwam kortgeleden binnen van de aannemer via het project ‘Zaans Lood’ van gemeente Zaanstad. De met lood verontreinigde buurttuinen naast ons zouden met ingang van maandag 26 april jl. gesaneerd worden en daarbij komt heel wat kijken!

Het begint met het inrichten van een ketenpark met een opslagterrein en onze schutting moest plat voor de doorgang. Verder zijn de werkzaamheden met een kraan, graafmachine en shovel nogal ingrijpend en voor de hele buurt behoorlijk luidruchtig.

Ruth Pos
Ruth Pos

Wat ik echter nooit verwacht had en waarvoor ik gesprekken gevoerd c.q. gestreden heb om het te voorkomen is toch gebeurd: naast de verwijdering van planten en struiken zijn zonder pardon alle (soorten) bomen in de tuinen gekapt, met een megakraan afgevoerd en de takken door de versnipperaar geloosd.
Dat laat een enorme leegte achter. Ik weet het, het is maar kaalslag in ’t klein, maar toch! 

Ruth Pos

Ik zie al dagenlang de ontreddering van zoekende vogels die er altijd hun rust- en broedplek in vonden en nu nergens meer in onze nabije omgeving hoog in het groen neer kunnen strijken. Ook fungeerden de bomen als koekeloer- en aanvliegbomen naar mijn tuin waar altijd een graantje voor ze te pikken valt, daar zorg ik al decennialang voor. En dat brengt vogels van allerlei pluimage naar mijn ‘vogelparadijs’, hoe leuk is (of was?) dat! 
Bij de gemeente werd me verteld dat saneren niet kan zonder het kappen van de bomen. En:

“als er ergens bomen gekapt worden staan er altijd wel mensen op die dat willen voorkomen”. 

Nou is het algemeen bekend dat Zaanstad graag, makkelijk en regelmatig in groten getale bomen (vergis)kapt, dus dat liet ik maar langs me heen gaan. En dat terwijl er maar een laag van een halve meter grond afgegraven wordt en vervangen door schone grond. Bomen kunnen met enige aanpassing ook gespaard blijven, dat is elders ook gebeurd. Ze leggen niet het loodje in verontreinigde grond en lood is ook niet mobiel, oftewel verspreidt zich niet door bijvoorbeeld grondwater.
De oorzaak van de verontreiniging stamt namelijk uit de 17e-18e eeuw! En nu pas is er aandacht voor door een uitgebracht rapport van het RIVM in 2016.

Ruth Pos

Hoe komt dan dat lood in de grond? In veel oude binnensteden in Nederland en ook in de oude bebouwde gebieden van de Zaanstreek zit op verschillende plekken lood in de bodem en dat levert in zijn algemeenheid weinig risico op. Door de loodwit industrie (molens) rond 1800 werd veel loodwit gefabriceerd; een wit pigment dat honderden jaren lang door o.a. (kunst)schilders is gebruikt en op verschillende plekken in de bodem gekomen. Gemeente Zaanstad is het project ‘Zaans Lood’ gestart met als doel om onderzoek uit te voeren naar de aanwezigheid van lood in bepaalde gebieden en in tuinen van bewoners. Er is inmiddels al op een aantal locaties gesaneerd,

Er zullen vast mensen zijn wiens tuin op de schop is gegaan voor de grondsanering en blij zijn met de vergoeding die ze krijgen om hun tuin weer op te (laten) knappen. 
Maar voor de bomen en de vogels is het leed om lood voorlopig onoverkomelijk… 

Als ‘aandenken’ dienen de houtsnippers inmiddels voor decoratieve paden en staan er een aantal van de gezaagde boomstammen als boomstamtafels op het terras van de Bullekerk!

Ruth Pos

*Ruth*