Sinds 19 februari is Zaanstad 23 gemeentelijke monumenten rijker: arbeiderswoningen, houten huizen, een kerk, een Vermaning, een begraafplaats, kantoorvilla’s, fabrieken, scholen, een pastorie, een boerderij en een voormalige burgemeesterswoning.
De Orkaan fietst ze in deze weken allemaal langs, zet ze op de foto en op de kaart en plaatst de toelichting erbij over het hoe en waarom van de monumentale status. (En we vullen het aan voor zover dat mogelijk is.)
Hanenpad 50-52, Zaandam
“Het ensemble Hanenpad 44, 46 en 48 heeft een zeer hoge cultuurhistorische waarde en zijn in een eerder besluit aangewezen als monumenten. De voormalige werkplaats aan het Hanenpad 50-52 hoort hier ook bij.
Een ‘buurtje’ van eenvoudige pandjes in Zaanse houtbouw is zeldzaam in Zaanstad. De in situ bewaard gebleven pandjes geven een goed beeld hoe de bebouwing aan een (molen)pad en andere minder rijke delen van Zaanstad er ooit moet hebben uitgezien. De panden hebben een hoge stedenbouwkundige/situationele waarde. De panden vormen de laatste authentieke huizen die nog aan het Hanenpad staan.
Het Hanenpad dat dateert uit de 17e eeuw of wellicht zelfs nog eerder en bestond ooit grotendeels uit dit soort bebouwing. Bijzonder is ook dat het ensemble van panden is dat de vernieuwingsdrang en de vooruitgang van de 20ste eeuw gezamenlijk heeft overleeft. De panden zijn niet alleen een sieraad voor het Hanenpad zelf. Ook vanaf het Sluispad en de Hanenpadsloot vormen de panden een bijzonder beeld.
Het Hanenpad in Zaandam begint bij de Hanenpadsluis in de Zuiddijk, aan de overkant van het water ligt het Sluispad, de naam Hanenpad is afgeleid van een van de eerst ‘voorname’ bewoners.
Wij (vooral Martin Rep) schreven wel vaak over het Hanenpad, maar nog niet over deze pandjes. De werkplaats ligt achter de schutting, het huis rechts op de foto hieronder is nr. 48 (dat was al een monument samen met 44 en 46). Volgens het Kadaster bestaan 50 en 52 trouwens helemaal niet.
Bekijk hier de hele lijst of zoek ze hieronder op de kaart.
Het Hanenpad is een 17e eeuws pad en kreeg in 1713 een padreglement na een ruzie tussen bewoners.
Het was geen molenpad want aan de noordzijde van de Hanenpadsloot stond ver in het veld slechts 1 molen, pelmolen De Bootsman ( gebouwd in 1751 en gesloopt in 1896, deze molen stond in het verlengde van de Dodoneausstraat ongeveer halverwege de Weer en de Dodoneuslaan iets ten oosten van de ingang van de Kinderboerderij.
Aan het Sluispad dat tegenover het Hanenpad lag stonden 4 paltrokmolens. De eerste was de Stuurman, gebouwd voor 1699 en gesloopt in 1882 en stond thv de Kepplerstraat, daarnaast stond de Boendermaker, gebouwd in 1728 en gesloopt in 1880, de volgende molen was de Huisman ( 1724-1882) die ongeveer halverwege de Kepplerstraat en de Gouw stond en op de hoek van de Hanenpadsloot en de Gouw ( westoever) stond de Jonge Arnoldus (< 1723 - 1892) die tot 1761 Het Bonte Paard heette.