Morgen vergadert de nieuwe raad van Zaanstad voor het eerst. En ze vallen met de neus in de boter met het Cultuurcluster-referendum op de agenda.

Het wordt opnieuw dringen voor de interruptie-microfoon. Maar liefst 13 fracties – met gemiddeld 3 leden per partij – mogen met elkaar in debat.

Die 13 zorgt ervoor dat Zaanstad in de lijst met ‘meest versnipperde gemeenteraden’ in het linkerrijtje staat. Het is geen absoluut record voor Zaanstad. Ook in de periode 2010-2014 telde de raad 13 fracties.

In de afgelopen periode werd begonnen met 12, maar na afsplitsing van Aart Molenaar (van DZ) en Maikel Kat (van SP) waren het er gedurende korte tijd 14. Molenaar maakte nauwelijks gebruik van zijn eigen spreektijd.

Over de jaren heen is er wel een duidelijk stijgende tendens: 5 bij het begin in 1973, de magische grens van 10 gehaald in 2006 en niet onder de de 12 geweest de laatste drie periodes.

Hoe groot waren de partijen? De VVD opvallend stabiel, de PvdA, GL en CDA over het algemeen verliezend, ZOG/ZVI van de grootste in 2002 naar verdwenen in 2018, D66 wisselvallig, gestage groei van ROSA en ook van POV.

Bij de grafiek:

* CU deed in 1994 en 1998 mee als combinatie RPF/GPV
# ZIP Deed in 2010 mee als Trots op Nederland
† CDA in 1973 KVP (3) en ARP/CHU als PCG (3)
^ GroenLInks t/m ’86 CPN, PSP en PPR

Tussentijdse veranderingen:

• ZOG spatte in 2002 volledig uit elkaar in deelfracties en overlopers
• SP raakte in 2017 zetel kwijt aan Maikel Kat die verder ging als De Volkstem, in 2018 behaalde die geen zetel
• DZ verloor in 2010-2014 een zetel aan Roel Dissels, zijn nieuwe partij Progressief Burgerbelang kwam in 2014 niet in de raad, in 2017 raakte DZ zetel kwijt toen Aart Molenaar zich afsplitste