De Tweede Wereldoorlog ligt 70 jaar achter ons. De Zaanse dichterskring, aangevuld met andere Zaanse schrijvers, liet zich inspireren door de verhalen achter de 28 Zaanse Oorlogsmonumenten. Zij bundelden de gedichten onder de naam:

Voor Monumenten Spreken. Poëzie bij de 28 Zaanse oorlogsmonumenten

‘Om niet blind te zijn voor de toekomst.’

Tot 5 mei zullen wij elke dag twee gedichten plaatsten.

 

Het einde voor ogen

Waarom die zweem beschaving

geselen met de waarheid?

Vandaag draagt een gedicht de daders van toen

de slachtoffers van vandaag

 

Zij, in gedachten bevrijd

met het einde voor ogen

Kwam een hongerwinter lang

niemand om de bloemen te ontvangen

 

Laten we doen

of het een keuze was

van willekeur verscheurd

 

Hadden ze hoofd van politie laten lopen

dan was hij een dag later

naar het Oostfront vertrokken

Bereid te sneuvelen voor zijn idealen

 

Onze communisten wilden hem hier

Trouw aan idealen, onbuigzaam en krom

als de loop van de Zaan zelf

 

Het noodlot vertelt verhalen

Deze willekeur is een monument

van in leegte verloren levens

en slaat gaten in een volk

 

Laten we doen

of het een keuze was

van willekeur verscheurd

 

De vrouw die gedwongen werd te kiezen

Man of zoon, zoon of man?

Maar zij wist dat ze geen van beide lieten lopen

 

Kogel is een woord

Waarmee je moord

Soms een daad van verzet ook

 

Laten we daarom doen

of het een keuze is

van willekeur verscheurd

 

Wie de macht heeft

Bepaalt wat rechtvaardig is

 

gedicht bij monument Zaanweg, Wormerveer

door Kees-Jan Sierhuis