De Tweede Wereldoorlog ligt 70 jaar achter ons. De Zaanse dichterskring, aangevuld met andere Zaanse schrijvers, liet zich inspireren door de verhalen achter de 28 Zaanse Oorlogsmonumenten. Zij bundelden de gedichten onder de naam:
Voor Monumenten Spreken. Poëzie bij de 28 Zaanse oorlogsmonumenten
‘Om niet blind te zijn voor de toekomst.’
Tot 5 mei zullen wij elke dag twee gedichten plaatsten.
Het einde voor ogen
Waarom die zweem beschaving
geselen met de waarheid?
Vandaag draagt een gedicht de daders van toen
de slachtoffers van vandaag
Zij, in gedachten bevrijd
met het einde voor ogen
Kwam een hongerwinter lang
niemand om de bloemen te ontvangen
Laten we doen
of het een keuze was
van willekeur verscheurd
Hadden ze hoofd van politie laten lopen
dan was hij een dag later
naar het Oostfront vertrokken
Bereid te sneuvelen voor zijn idealen
Onze communisten wilden hem hier
Trouw aan idealen, onbuigzaam en krom
als de loop van de Zaan zelf
Het noodlot vertelt verhalen
Deze willekeur is een monument
van in leegte verloren levens
en slaat gaten in een volk
Laten we doen
of het een keuze was
van willekeur verscheurd
De vrouw die gedwongen werd te kiezen
Man of zoon, zoon of man?
Maar zij wist dat ze geen van beide lieten lopen
Kogel is een woord
Waarmee je moord
Soms een daad van verzet ook
Laten we daarom doen
of het een keuze is
van willekeur verscheurd
Wie de macht heeft
Bepaalt wat rechtvaardig is
gedicht bij monument Zaanweg, Wormerveer
door Kees-Jan Sierhuis