De Tweede Wereldoorlog ligt 70 jaar achter ons. De Zaanse dichterskring, aangevuld met andere Zaanse schrijvers, liet zich inspireren door de verhalen achter de 28 Zaanse Oorlogsmonumenten. Zij bundelden de gedichten onder de naam:
Voor Monumenten Spreken. Poëzie bij de 28 Zaanse oorlogsmonumenten
‘Om niet blind te zijn voor de toekomst.’
Tot 5 mei zullen wij elke dag twee gedichten plaatsten.
Juf
Elke ochtend met de trein
Een jonge vrouw die kinderen
Leerde lezen, schrijven, rekenen
Er voor elkaar zijn
Op de Gortershoekschool Zaandijk
De oorlog zou nog gruwelijke
Maanden duren
Ze was al verloren, maar
Duitsland gaf niet toe
Honger had half Nederland
In een wurggreep.
Elke ochtend present, niet
Uit plicht, maar omdat
Er kinderen waren
Na schooltijd terug,
Naar Amsterdam.
Naar huis, waar twaalf Joodse
Onderduikers, gelijk
De stammen van Israël
Op haar wachtten.
De honger is groot
Eten nauwelijks te vergaren
Veel is het niet
Wel besmet.
Twaalf januari 1945 bezweek
Juffrouw Jansma aan tyfus
31 jaar jong.
Redster van mensen
Gewoon, zoals ze elke dag les gaf
Kinderen moeten leren
Mensen in nood sta je bij.
Lieve juffrouw Jansma
Gewoon een ongewone
Prachtvrouw.
gedicht bij monument De Gortershoek, Koog aan de Zaan
door Gerrit van den Nieuwendijk
