Op 1 april van dit jaar is het twintig jaar geleden dat mannen en vrouwen van hetzelfde geslacht met elkaar konden trouwen. Waarom is openstelling van het Burgerlijk Huwelijk zo belangrijk voor lesbische vrouwen en homoseksuele mannen?

Veel hetero’s vonden en vinden hierin een bevestiging dat ze een verbintenis met elkaar aangaan.

Door Coby Voorn

Voor mannen en vrouwen die tot de LHBTI doelgroep (lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender en intersekse personen) is dat natuurlijk niet anders. Al in de 60er jaren werd er door verschillende voorvechters gepleit om dit mogelijk te maken. Pas in de jaren tachtig werden de juridisch mogelijkheden hiertoe onderzocht.

Veel werk is er verzet door Henk Krol en de Stichting Vrienden van de Gaykrant om deze wetgeving erdoor te krijgen. In een proefproces oordeelde de Amsterdamse rechtbank in 1989 nog:

“Nergens in de wet staat dat het huwelijk alleen bedoeld is voor man en vrouw, maar dat neemt niet weg dat de wetgever het huwelijk wel degelijk bedoeld heeft voor een man en een vrouw”.

Toen in 1997 het rapport van de Commissie Openstelling Huwelijk verscheen, stelde zij met een meerderheidsstandpunt dat, vanuit gelijke behandeling een huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht mogelijk moest zijn. De weg lag open voor een historische doorbraak.

De eerste homohuwelijken ter wereld werden op 1 april 2001 om middernacht gesloten in Amsterdam door voormalig burgemeester Job Cohen. Vanuit de hele wereld was de pers toegestroomd.

Dat bleek een bron van inspiratie. Veel landen volgden het voorbeeld, waaronder België als tweede land in 2003. Inmiddels zijn er zo’n 30 landen en deelstaten waar het huwelijk van twee mensen van gelijk geslacht wordt erkend.

Ook heeft het homohuwelijk ervoor gezorgd dat er een bredere acceptatie van de doelgroep is ontstaan door het opheffen van verschillen en het serieus nemen van LHBTI-ers. Aanvankelijk was er nog het fenomeen weigerambtenaar, zij die wegens gewetensnood weigerden paren van gelijk geslacht te trouwen. Sinds 2014 is dit met brede steun in de Eerste Kamer afgeschaft en bestaat het niet meer.

Niet alleen een verbintenis aangaan om elkaar de liefde te verklaren was en is voor velen een reden om dit vast te leggen maar ook kinderen en erfrecht zijn een belangrijke aanleiding. Voor 1 april 2001 kon men wel een geregistreerd partnerschap aangaan en notarieel zaken vastleggen maar dat gaf toch een geringere zekerheid.

Zelf trouwde ik in 2006 met een partner waar ik toen al 20 jaar mee samenwoonde. Voor ons geen uitbundige bruidsjurken en bruidstaarten maar wel een verrukkelijk gevoel dat we konden trouwen!

In Zaanstad zijn in het eerste jaar 2001, een ijkpunt in de geschiedenis, 28 huwelijken gesloten van mensen van hetzelfde geslacht. 

De foto boven is van Anjo Kan