Uit drie partijen werd Nunc Architecten geselecteerd voor de spooroverbouwing in Zaandam. In de selectiecommissie waren vier partijen vertegenwoordigd: NS Stations, gemeente ZNSTD, ProRail en Sjoerd Soeters.
Nunc Architecten is een Zaans bureau met als motto: Vanuit de ondergrond van het verleden, bouwen aan een gebouw dat staat in de toekomst. Wij vroegen architecten Steven Brunsmann en Johan Krol of zij dit uitgangspunt staande hebben weten te houden binnen al het neo-Zaanse spektakel om het station heen. Brunsmann: “De recente veranderingen hebben het gebied veel kwaliteit meegegeven. Het stadhuis en het hotel zijn krachtige iconen. Met de toevoegingen overschreeuwen we die niet. We vormen juist een ensemble om het beeld te versterken door de uitwerking kalmte en ingetogenheid mee te geven.”
Maar hoe Zaans is dat? “Het Zaans museum heeft een schilderij dat Herman Heijenbrock in 1920 schilderde. Daarop staat dicht bij station Zaandam stoomzagerij De Veldlust. Te zien is een fragment van bebouwing langs een molenpad waarop de kleine schaal afgewisseld wordt met grotere gebouwen. Een doorlopende daklijn, en gebouwen die iets abstracter zijn geschilderd dan het in het echt was. De molenpaden in de Zaanstreek lopen van Oost naar West: haaks op de Zaan en op de spoorlijn. We hebben dit als leidraad gebuikt bij het vertalen van de Zaanse beeldtaal naar het heden.”
De spooroverbouwing is het sluitstuk van de Knoop in Inverdan en verbindt de centrumzijde via een fiets- en voetgangersroute met de westzijde van Zaandam. Aan de overbouwing komt de nieuwe stationsentree, circa 540 m2 voor commerciële voorzieningen en circa 125 m2 voor een horecagelegenheid.
Krol: “Op het station komen lijnen samen. Het is de verbinding voor trein, voetganger, fietser en automobilist. Een dynamische ruimte waar hectiek op de loer ligt. Iedereen wil zich gemakkelijk en veilig kunnen verplaatsen en, of dat nu recreatief of uit noodzaak is, als het onderweg prettig of nuttig kan zijn dan is dat mooi.”
Het station wordt aangepast aan de nieuwe situatie en voorzien van toegangspoortjes. Aan de westzijde van de overbouwing komt een nieuwe fietsenstalling. Dit is één van de twee fietsenstallingen die de Knoop van Inverdan zal herbergen. Deze stalling krijgt zowel een toegang op de overbouwing als aan het Stationsplein. Hiermee zal het Stationsplein een nieuwe uitstraling krijgen vanaf de Houtveldweg. Gemeente bouwt de aansluiting op de fiets- en voetgangersroute (de Slinger).
Een tweede fietsenpakhuis dus? “Nee, een Zaanse Droogschuur. Het mooie aan dit historische type is dat met een heldere bouwstructuur en een minimale open gevel van houten latten toch een echt gebouw ontstaat. Dit gegeven sluit goed aan bij het ontwerpen van een veilige en overzichtelijke fietsenstalling met uitzicht op de omgeving.”
Wij zagen dat de schilder Herman Heijenbrock ook een motto had. Met zijn schilderijen wilde hij de mensen: ‘Waardering leren krijgen, óók voor de geringste arbeid, en deze onder ogen brengen, zodat de samenleving beter zal begrijpen en meer lief zal hebben dan tot nu toe’. En wat is er meer Zaans dan deze waardering voor arbeid?
De oude foto’s die wij gebruiken komen uit het Gemeentearchief van Zaanstad (daar hebben ze trouwens ook nog meer prachtig beeld van stoomzagerij De Veldlust).
Mag ik svp verhuizen? Op het schilderij is de menselijke maat en de bijzondere Zaanse maatvoering heel goed te herkennen. Dit itt de maten van de gebouwen die er nu zijn verrezen. Komende vanuit het noorden of zuiden maakt niet uit: het ziet er rotzooierig uit. Onaf en sfeerloos.
Wie weet voor mij een leuk huis ergens waar die menselijke maat nog niet zoek is?
Je bent in Groningen en Drenthe van harte welkom, tenminste als je eigen inkomsten hebt. Grote huizen voor een vergeleken met hier sociale prijs.
Ziet er goed uit, verbetering! Wel vraag ik mij af waarom die overkapping moet. Misschien een idee om de Houtveldtunnel door te trekken onder de Provincialeweg door? Daar kom je dan direct uit bij het fietspad dat aansluit op het Rustenburg! Zal een hoop geld schelen dunkt me. Bovendien: hoe groot is de hoek (helling) straks, waar komen de fietsers de helling op?
En het oude station..zo'n mooi gebouw..is dat ook niet te gebruiken?
Er is geen overkapping, je ziet een fiets- en een voetpad die ten westen van het spoor uiteen wijken. Een tunnel erbij is heel wat ingewikkelder en dus duurder dan alleen deze overbouwing. De fietsers krijgen een lange, licht-glooiende oprit ten westen van en evenwijdig aan de Houtveldweg. Laat je anders verder informeren bij het Informatiecentrum aan de westelijke ingang van het station. En doe dan meteen de groeten aan mijn vrouw! ;-)
De wankeltrap - die steeds meer gebreken begint te vertonen - zal verdwijnen. Hoe de fietsen aan de oostkant geplaatst worden is trouwens nog wat duister.
Komen we dan nu éindelijk na ál die jaren van die belachelijke noodtrap van steigermateriaal af???
Ziet er mooi uit, vraag me wel af op al die kleine zaanse priegel huisjes nou echt moet. Vind het echt opgeknapt met de zaanse invloeden, begrijp me neit verkeerd, maar ben bang dat dit tidjelijk is, en dat deze lijn zo extreem doorgetrokken wordt dat het opgegeven moment je strot uitkomt. Beetje mix van oud en modern zou ook wel mooi zijn denk ik.
Mee eens, t is net als een thema in een interieur, niet te ver doorvoeren, dan wordt het vervelend!
Ziet er goed uit. Nunc gefeliciteerd met dit project.