Het begin van de Zuiddijk bij de Klauwershoek is een gebied met veel kroegen en café’s. Maar van De Sluisbar hadden wij nog nooit gehoord.
Fotograaf Erik Esteie ontdekte dat de gevel van het café bij een opknapbeurt van het pand Zuiddijk 5 zichtbaar werd.
Update: we weten dankzij onze lezers al veel meer over de Sluisbar – zie onder. En de gevel blijft behouden!
Het pand ligt tussen Rock Café Jinx en de tandprothetische praktijk van Frank Leurs. Voorheen was hier Tromp fysiotherapie gevestigd. Daarvoor zaten huisartsen Cornelissen en Stekelenburg op dit adres.
Volgens Funda is het pand eind 2016 verkocht, de laatste vraagprijs was € 200.000. In deze gegevens is ook te vinden dat het pand van “voor 1906” is.
In 1911 neemt W. van Kregten De Sluisbar over van de heer J. H. Locht zoals blijkt uit een advertentie in de Zaanlandsche Courant van 18 maart 1911 (gevonden door Geke van de Kamp van het Gemeentearchief).
Maar het café is al ouder, volgens Erik Schaap bestond het café al in 1904, toen heette het de ‘Nieuwe Sluisbar’. Ook toen had het café te maken met brand die bij de buren uitbrak en het dak van dit café aantastte aldus een bericht in het Haarlem’s Dagblad van 10 september 1904.
In 1880 is door D. Kat een vergunning aangevraagd om op die plek een woning te verbouwen, in 1901 is door J.T. Locht het café gesticht, hij krijgt een vergunning voor het bouwen van een woonhuis met café.
In het gemeentearchief vonden we in eerste instantie geen aanwijzing voor het bestaan van het café (anderen die beter konden zoeken lukte dat wel – zie onder). In de Leidsche Courant van 31 december 1914 is het volgende bericht te vinden:
Te Zaandam is gisternacht het café De Sluisbar aan den Zuiddijk, van den heer W. van Knechten, door onbekende oorzaak tot den grond afgebrand.
Ook in Zaanlandsche Courant van 30 december 1914 wordt de brand verslagen (bron: gemeentearchief).
In 1914 dus tot de grond toe afgebrand. Dat lijkt niet te stroken met de gevel die nog intact is.
In de Zaanlandsche Courant van 19 mei 1915 wordt de heropening van de Sluisbar aangekondigd. Of het een nieuwe gevel is of de bestaande die de brand heeft overleefd, is niet duidelijk.
De tekening die W. van Kregten indiende is ook in het gemeentearchief te vinden.
Pas in 1962 duikt het pand weer op bij de gemeente als A.D. Kaspers een vergunning krijgt om zijn kapsalon uit te breiden.
Hier nogmaals de ‘hervonden’ gevel. Er staat “W. van Knegten” en niet “J. van Knegten” zoals we eerst dachten.
O ja, en de gevel behouden natuurlijk! Opletten monumenten-wethouder Verschuren!
Dat bleek een overbodige oproep, de woordvoerder van de wethouder meldde:
Op 30 juni 2016 is een vergunning verleend voor het bouwen van 4 appartementen in het bestaande pand aan Zuiddijk 5. Het pand is geen monument, wel is het bouwplan is meerdere malen in Supervisie INVERDAN behandeld. Hierbij is veel aandacht besteed aan de voorgevel en de detaillering ervan. Hieruit is dan ook een plan voortgekomen waarbij voor de voorgevel een restauratieve aanpak geldt. De gevel blijft dus behouden en wordt hersteld.
Bij de laatste foto: "Hier nogmaals de ‘hervonden’ gevel. Er staat “W. van Knegten” en niet “J. van Knegten” zoals we eerst dachten."
Er staat “J. van Kregten”, Kregten zeg ik u, J. van ...
Volgens ons staat er nu helemaal niks meer...
De ondergevel met het vele natuursteen en belettering heeft een jugendstil/nieuwe kunst-vormgeving. Dat duidt op de periode 1895 - 1910. Waarschijnlijk heeft dit deel van de gevel de brand overleeft, want het is onwaarschijnlijk dat bij een herbouw opnieuw voor jugendstil-vormgeving zou zijn gekozen.
En zitten er achter de gevelplaten van de fysio ook dat soort verassingen?
Erik, als we jou niet hadden, hadden we dit nooit geweten. Mooie info zo ook de foto van de andere Erik
Het cafe werd ook in een bericht vermeld van een andere brand (Haarlem's Dagblad 4 september 1904). De schade viel toen mee.
http://nha.courant.nu/issue/HD/1904-09-10/edition/0/page/2
De Sluisbar, toenmalig adres Zuiddijk 5, 'met afzonderlijke ingang voor de Slijterij', werd op zaterdag 22 mei 1915 heropend (aldus een advertentie in de Zaanlandsche Courant van drie dagen eerder). Het is dus, in de huidige staat, niet van 'voor 1906'.
W. van Kregten had het café in 1911 overgenomen van J.H. Locht. En was dus inderdaad de eigenaar toen het café in de nacht van 29 op 30 december 1914 afbrandde. Uit bovengenoemde krant: "Hedennacht ongeveer kwart over twee brak een hevige brand uit in het café De Nieuwe Sluisbar, gelegen aan den Zuiddijk alhier en bewoond door den heer W. v. Kregten. Hoewel de brandweer spoedig ter plaatse was, kon zij toch niet beletten, dat het perceel geheel vernield werd. De vuurzee was zeer geducht, zoodat er terdege op de bescherming der belendende gebouwen moest worden gelet. Deze perceelen, een winkelhuis, waarvan het bovengedeelte bewoond werd door den heer H. J. Ebmeijer en het kantoor der fa. Ht. v. d. Stadt Cz. bekwamen eenige brand- en waterschade."
Erik, is dit parate kennis of heb je een andere bron gebruikt?
Het gemeentearchief is bezig met het scannen van de Zaanse kranten. DE Zaanlandsche Courant is nu online doorzoekbaar via deze link.
http://archief.zaanstad.nl/boeken-en-tijdschriften?option=com_maisinternet&mivast=137&mizig=91&miadt=137&milang=nl&miview=ldt
De bron is, zoals geschreven, de Zaanlandsche Courant.