Tieke Jansma, lerares tijdens de Tweede Wereldoorlog in Koog a/d Zaan, krijgt postuum de Israëlische Yad Vashem onderscheiding.
Juf Tieke Jansma herbergt tijdens de oorlog joodse onderduikers in haar huis aan de Nieuwe Prinsengracht in Amsterdam. Eerder deed ze dit ook in haar huis in Zaandijk, waar ze werkte als lerares aan de Gortershoekschool.
In Amsterdam werden acht onderduikers verborgen. In november 1944 tikt één van de onderduikers een aantal palingen op de kop. Maar deze blijken besmet. Jansma wordt opgenomen in het ziekenhuis en overlijdt op 12 januari 1945 aan tyfus. Haar huis blijft als onderduikplek functioneren.
De Gortershoek
Op de gedenkplaat in de hal van de voormalige basisschool ‘De Gortershoek’ staat ‘In Memoriam mej. T. Jansma’. Op de foto hierboven (Anjo Kan / Monumenten Spreken) is het monument te zien, samen met mevrouw Groot-Westrik die ook in Zaandijk woonde, zij kende Tieke Jansma en woonde naast het echtpaar Bart en Wytske Rijpstra die eveneens postuum zijn onderscheiden.
Yad Vashem, het Holocaust herinnerings- en studiecentrum in Jeruzalem, eert personen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven hun Joodse medemensen hebben gered of getracht te redden van hun Nazi vervolgers.
Yad Vashem
Sinds 1963 reikt Yad Vashem namens de Staat Israël de titel ‘Rechtvaardige Onder de Volkeren’ uit aan personen die voldoen aan bovenstaande beschrijving. Sinds 1963 zijn er ruim 25.000 personen of echtparen, waaronder 5.500 Nederlanders onderscheiden.
In de afgelopen jaren zijn er veel Zaankanters onderscheiden (gedeeltelijk in samenwerking met het project ‘Monumenten Spreken‘): Geertje en Trijntje Pel, Cook Brummer en een groep Assendelvers die onderduikers hielp. Ook ‘Juf Jansma’ en het echtpaar Rijpstra zijn nu erkend als ‘Rechtvaardige Onder de Volkeren’:
vanwege haar hulp aan Joodse mensen bij het zoeken naar onderduikadressen en het herbergen van wel acht Joodse mensen in haar huis in Amsterdam dat zij huurde tijdens de oorlog.
Hieronder de film die Monumenten Spreken over Juf Jansma maakte.
