In 2030 worden 3 miljoen bezoekers op de Zaanse Schans verwacht. Kan de Zaanse Schans “leefbaar en bereikbaar blijven voor bezoekers, bewoners en ondernemers?” Die vraag staat centraal op Praat.Mee van de gemeente Zaanstad.

Of we wel zo blij moeten zijn met die 3 miljoen en of we dat wel zouden moeten willen wordt niet gevraagd.

De discussie begint met de ronkende constatering dat de Schans “nu al de meest bezochte toeristische attractie van Nederland” is.

De constatering is omstreden. Op de website van NBTC Holland Marketing is te lezen dat De Efteling 4,8 miljoen bezoekers in 2016 had, het Rijksmuseum 2,3 miljoen en het Van Goghmuseum 2,1 miljoen. De Zaanse Schans eindigde met 1,8 miljoen op de vierde plek.

De suggesties over Hoe ziet de Zaanse Schans eruit in 2030 zijn er vooral op gericht de Schans nog aantrekkelijker te maken voor toeristen: een paardentram, een historische speeltuin, een scheepswerf, een nieuw Molenmuseum, een nieuw entreegebouw, de fietsers omleiden…

Subsidie

Die 3 miljoen in 2030 is geen utopie. Er wordt van meer kanten zwaar ingezet op de Schans. In het afgelopen jaar startten er twee nieuwe buslijnen (een via Volendam en een hop-on-hop-off-bus) naar de Schans. Het Jacob Visterrein moet door een herberg voor toeristen aantrekkelijk worden. De gemeente wil een professionele bootverbinding tussen Amsterdam en de Zaanse Schans en heeft daar voor de komende 4 jaar minstens € 600.000 voor over. En de nieuwe cruiseterminal moet ook meer mensen naar de Schans trekken.

Er gaat sowieso veel geld naar de Zaanse Schans. Zaanstad beloofde een kwart miljoen aan het Molenmuseum voor de verhuizing (en ze mogen de € 1 miljoen van de oude locatie houden). In 2016 werd ook € 150.000 subsidie gegeven aan de Zaanse Schans. Ook staat Zaanstad garant voor de aankoop van panden door de Zaanse Schans.

Massatoerisme

De vraag is natuurlijk wie profiteert van al die toeristen? Is dat Zaanstad? Gaan we daardoor minder belasting betalen? Profiteert de gemeenschap of alleen een handjevol ondernemers (in Amsterdam).

De veronderstelling dat massa-toerisme de gemeenschap veel oplevert wordt nergens aangetoond.

2017 is het jaar waarin voor het eerst grote vraagtekens bij het stimuleren van massatoerisme worden gezet: In Amsterdam verpesten de toeristen de binnenstad en AirBnB de huizenmarkt, in Barcelona worden toeristen aangevallen door actievoerders, Venetië is door het toerisme vakkundig vernield, Dubrovnik is een spookstad geworden. Alles duidt erop dat massatoerisme meer kost dan het oplevert.

In Zaanstad lijkt dat besef nog niet doorgedrongen. Discussie over de Zaanse Schans is prima, maar misschien ook over de de vraag of er wel ingezet moet worden 3 miljoen in plaats van op hoe de 3 miljoen hierheen te halen.

Door Piet Bakker (redacteur De Orkaan)

Foto: Jan Nijkamp, de Zaanse Schans op zondagochtend (2017).