De Zaanstreek is het oudste industriegebied van Europa, en misschien wel van de wereld. Maar hoe oud zijn de Zaanse bedrijven?

Eind maart schreven we over de 20 oudste bedrijven van de Zaanstreek. Na een stroom van reacties, suggesties, mails en tweets nu de aangepaste lijst.

De lijst is nu veel langer: de 50 Zaanse bedrijven die dateren van voor de Tweede Wereldoorlog, 38 daarvan zijn ouder dan 100 jaar, 6 ouder dan 200 jaar.

Suggesties, aanvullingen of vragen? Zet ze in de comments hieronder, mail ze of deel ze via Twitter of Facebook.

We tellen alleen bedrijven mee die begonnen zijn in de Zaanstreek en er nog steeds zitten. Kaaijk is de oudste (340 jaar!), Pieter Bon tweede, Wessanen nu derde.

  1. Kaaijk Metaalbewerking, begonnen als smederij de ‘drie gekroonde hamers’ in in 1676. In 1890 werd de zaak verkocht aan Nicolaas Kaaijk. Hij deed de zaak over aan zijn zoons die het weer verkochten aan Nico Kaaijk. In 1993 is Jan Willem Kaaijk in de zaak gekomen. (foto links boven van Erik Esteie).
  2. Pieter Bon (1752), in 1993 verhuisd naar het bedrijventerrein Zuiderhout.
  3. Wessanen (1765, als Wessanen en Laan)wessanen auto
  4. Jan Dekker, Wormerveer (1792), begonnen in Wormer in molen “De Rietvink” bij de Bartelsluis, later in Wormerveer als zeepziederij De Adelaar. Nu onderdeel IMCD Group.
  5. Bouwbedrijf Leguijt (1799) is nog steeds een familiebedrijf. Het bedrijf wordt sinds 1996 geleid door Jan Piet Leguijt, de zevende generatie van de familie Leguijt. Het kantoor en de werkplaats zijn gevestigd aan de Weiver in Krommenie; de plek waar het allemaal ooit begon.
  6. Duyvis (1806). Teewis Duyvis begint in 1806 in zijn oliemolen veevoer te maken. Naast veevoer maakt Teewis ook sauzen en oliën. In 1961 start Duyvis met de verkoop van pinda’s en noten. Zeven jaar later komen hier ook zoutjes en de dipsauzen bij. In 1991 wordt op de plaats waar de familie Duyvis ooit begon een moderne fabriek gebouwd. In 1993 wordt het Tijgernootje bedacht. Duyvis is nu onderdeel van PepsiCo International.
  7. Heijnis & Schipper (1821), ook de zevende oudste drukkerij van Nederland.heijnis_historie_6
  8. Assurantiekantoor Klaas Vis (1834). Eerst Oostzijde nu al meer dan 100 jaar op de Westzijde.
  9. Perk IJzerhandel (1835). Oprichter Willem Perk begon in 1835 met een winkeltje in spijkers en ijzeren potten. Vijf generaties Perk hebben het bedrijf in de daaropvolgende jaren gemaakt tot wat het nu is. Eind jaren zeventig verhuisde het bedrijf naar de huidige locatie aan de Vredeweg in Zaandam.
  10. Gorter Branddeuren (1837), nu GNS Brinkman (de G is van Gorter). Gorter begint als timmerfabriek in Wormerveer.
  11. Bakkerij Kaskes, Wormer (1838) – misschien is het bedrijf nog ouder (zie link)
  12. Jachtwerf De Hippert (1850) op de grens van Zaandam en Oostzaan.
  13. Dekker Watersport (1866). Ontstaan uit een zeilmakerij. In de woonkamer van de familie Dekker op het Dampad in Zaandam maakte Opoe Dirkje de eerste vlaggen. Snel werd een werkplaats aan het woonhuis gebouwd. In 1894 kwam zoon Marcus in de zaak, daarna zoon Jan. In 1920 zette de zoon van Jan, Gerardus, de zaak voort en in 1942 nam de zoon van Gerardus, Jan, de zaak van zijn vader over. In 1991 verhuisde men van de Rozengracht naar Oud Zaenden en later naar de Pieter Ghijsenlaan. De familie Dekker zit sinds 1983 niet meer in de zaak.
  14. Kabel Metaal (1867).
  15. Honig, in 1867 kocht Klaas Honig stijfselmakerij De Troffel in Koog aan de Zaan voor zijn zoon Meindert die daar op 26 september begon; in 1895 werd het N.V. Stijfselfabriek De Bijenkorf; tegenwoordig onderdeel van Tate & Lylehonig 1867
  16. Bloembinderij Schipper, Zaandam (1867)
  17. Apotheek Groesbeek, er is een foto uit 1870 bekend.
  18. Bouwbedrijf Kakes (1874). Meestertimmerman Cornelis Kakes begon zijn eigen bouwbedrijf aan de Oostzijde te Zaandam. In 1895 nam Jan Kakes, de zoon van Cornelis, de zaak over. Na diens dood in 1909 nam zijn weduwe Catharina in de bedrijfsleiding over tot 1916 toen Cor (1891) en Reinder Kakes (1894) aantraden. Nu onderdeel van Kakes Deurwaarder.
  19. William Pont (tegenwoordig Pont Meyer) (1876)
  20. Café Zaanzicht, Oostzijde Zaandam (1882), gestart toen de Hoopbrug op die plek werd gebouwd – het tolhuis was in het café -, in 1941 verdween de brug. Foto gemeentearchief ±1910.terras zaanzicht 1910
  21. Duyvis (1885), gestart door P.M. Duyvis en D.W. Stork op 2 november 1885 als machinefabriek Twente op de Koger Hem. Nu Duyvis Wiener.duyvis machinefabriek
  22. Verkade (1886)
  23. Sietske Koene Mode (1886)
  24. Ruig Wild en Gevogelte, Oostzaan (1886). Koster Pieter Ruig verkocht als bijverdienste  zuivelproducten aan de horeca in Amsterdam. Hij kon een boerderij overnemen die schuin tegenover de huidige hoofdvestiging te Oostzaan lag. Daar begon hij een handel in o.a. kippen.
  25. Albert Heijn (1887)Albert Heijn kantoor Westzijde 4106744
  26. Crok & Laan (1891)
  27. Lassie, in 1893 gortpellerij Mercurius (Albert en Jacob Adriaan Laan), nu eigendom van Spaanse Grupo SOS.
  28. Pielkenrood Vaten (1895), nu in 2010 overgenomen door de ArdaghGroup uit Luxemburg. In april 1895 begon Jacob Pielkenrood een kleine smederij aan het Langepad.
  29. Remmert Dekker, Wormer (1896)
  30. Forbo (in 1899, Nederlandsche Linoleumfabriek)
  31. Johan Schol (1900), nog steeds een familiebedrijf
  32. Flentrop (1903)
  33. Het IJzerhuis (1907)
  34. Slagerij Schoen is ouder dan 100 jaar, de eerste foto dateert van 1908.slagerij schoen 1908
  35. Cacao de Zaan (1911)
  36. Machinefabriek Holleman, Zaandam (1912).
  37. Piet de Wit (1914)
  38. Jan Keezer Transport (1916), begonnen in Zaandam (Bodecentrum, Zaantheater), nu in Oostzaan.Damkade lichter Keezer (ca 1930) 2202985
  39. Primus Ouwel (1916)
  40. Floris (1918)
  41. Kistenfabriek de Boer (1918)
  42. Expeditiebedrijf Smit Wormerveer (1918)
  43. Verblifa (1919)
  44. Pfann Schoenen (1921). Begonnen als een schoenmakerij in Zaandam. In 1933 verhuisde men naar het Rustenburg en al snel kwam de eerste schoenenwinkel in een pand tegenover de schoenmakerij. Door de bouw van een parkeergarage, in 1971, werd de familie Pfann verzocht te verhuizen naar het huidige locatie aan de Rozengracht 59 te Zaandam.
  45. H. van Langelaar, Schoolmeestersstraat Zaandam (1922)oma van langelaar
  46. Jan Schoemaker, Zaandam (1923), opgericht door de broers Jan en Piet Schoemaker
  47. Dorjee Fabriek voor Speciaal Gereedschappen en Werktuigen (1925)
  48. Gerkens Cacao Wormer, opgericht in 1928 door K.J. Gerkens, nu onderdeel van Gargill.
  49. Mulder Verhuizingen, Wormerveer (1931)
  50. Van Assema Schilders (1935). Opgericht door Joop van Assema aan de toenmalige Dorpsweg in Assendelft (nu Dorpsstraat).

Schipper Naaimachines stamt uit 1942 (dus niet in top) en bestaat niet meer, die telt dus niet mee. Stelling Wonen in Wormerveer werd opgericht 1943 (maar er was al eerder een timmerfabriek). Heine Kleding in Wormerveer is ook een jonkie (1951).

Bruynzeel stamt uit 1897 maar is opgericht in Rotterdam. Buteressence (1870) is nu een Zaans bedrijf maar is gestart in Amsterdam-Noord.

Slagerij Donker in Krommenie bestaat sinds 1955, maar in 1865 was daar al een slagerij gevestigd (misschien toch in de lijst?). Slager Raa is uit 1946, Deken uit 1949, slagerij De Ridder uit? En hoe lang knipt de familie IJf op de Zuiddijk al heren?