De oppositie (DZ, GL, POV, ROSA, SP, ZIP) wil vanavond tijdens de raadsvergadering debatteren over de Toermalijn-affaire. Een hoofdpijndossier voor wethouders Dennis Straat en Dick Emmer.

Op 27 januari boog de bestuursrechter in Haarlem zich over het dossier. Van de negen aanvankelijke bezwaarmakers waren er nog twee over die het op hadden kunnen brengen hun gevecht tegen het bestuurlijk apparaat voort te zetten tot het bittere einde: de gang naar de rechter.

Liefhebbers van De Rijdende Rechter weten hoe zoiets gaat. Nadat Frank Visser iedereen gehoord heeft, zegt hij: “dan zie ik u over een paar weken terug in de rechtbank in Zaandam”.

Onomkeerbare acties
En dat gebeurde ook in Haarlem. Bijna. Ook daar zei de rechter dat hij later uitspraak zou doen, uiterlijk op 10 maart. Maar hij riep onderwijskoepel Agora (die de school gaat bouwen) op “geen onomkeerbare acties” te ondernemen, omdat hij vraagtekens zette bij de gevolgde procedure. Een opmerkelijke toevoeging die duidelijk maakte dat de rechter niet ongevoelig was voor de argumenten van de bezwaarmakers. En een duidelijke waarschuwing voor de gemeente en Agora.

Maar op dezelfde dag werd begonnen met de sloop. Met juridisch kunst- en vliegwerk kan je stellen dat sloop geen bouw is, maar het blijft een provocatie. En onomkeerbaar.

Op 5 februari wordt vrolijk de eerste paal geslagen. Wel een bouwactie dus, en ook onomkeerbaar. En opnieuw een provocatie die de Haarlemse rechterlijke macht niet ontgaan zal zijn.

Provocaties
Straat en Emmer sturen op 4 februari een brief naar de raad waarin ze schrijven dat er behalve slopen en heien er geen andere onomkeerbare acties zullen volgen, er worden geen bomen gerooid.

Toermalijn heeft daar maling aan. Dezelfde dag worden twee bomen gerooid. De derde provocatie. En een schoffering van de gemeente die kennelijk de regie bij De Toermalijn volledig kwijt is. De opeenvolgende acties zullen de rechterlijk macht in Haarlem niet milder stemmen, waarmee de kans op financiële schade voor de gemeente toeneemt.

De regie kwijt
Dat blijkt ook als omwonenden klagen dat er – in weerwil van de vergunning – niet trillingvrij geheid wordt. Als Handhaving zich meldt, zeggen ze niks te weten over de vergunning waardoor ze niet kunnen ingrijpen. In plaats van pro-actief optreden – als je weet dat Toermalijn zich niks aantrekt van afspraken zorg je dat Handhaving op de hoogte is van de vergunning en het bouwterrein in de gaten houdt – toont Zaanstad opnieuw aan de regie kwijt te zijn.

O ja, en dan is er ook nog asbest gevonden. In feite bijvangst en voor de juridische afwikkeling niet relevant. Veel relevanter is hoe het toch kan dat Agora zich niks aantrekt van de uitspraak van de rechter en van de beloftes van de gemeente. De onderwijskoepel heeft voor een ramkoers gekozen. Interessant is trouwens wel wie voor de financiële gevolgen van deze strategie opdraait als het op 10 maart mis gaat in Haarlem. De kans daarop wordt door elke actie van Agora overigens groter.