Op 21 juni 1944 plegen Hannie Schaft en Jan Bonekamp in de Westzijde in Zaandam een aanslag op politiecommissaris Ragut.
Ze fietsen Ragut tegemoet, en ter hoogte van de Botenmakersstraat schiet Hannie Ragut van zijn fiets.
Ragut raakt ernstig gewond maar ziet nog kans voor hij overlijdt op Bonekamp te schieten.
De zwaar gewonde Bonekamp valt in handen van de politie en sterft ’s avonds in het Amsterdamse
Wilhelminagasthuis.
Hannie Schaft ontsnapt en duikt onder. In 1944 en begin 1945 pleegt ze nog diverse aanslagen maar op 21 maart 1945 wordt ze aangehouden. Drie weken voor het einde van de oorlog, op 17 april, wordt ze in de duinen bij Overveen gefusilleerd.
Het monument staat aan de Westzijde, ter hoogte van nummer 39 (de voormalige Kamer van Koophandel), op de hoek van het Wijnkanspad.
Voor de bundle ‘Voor Monumenten Spreken’ van de Zaanse dichterskring schreef Bas Husslage een gedicht bij dit monument.
Jan en Hannie
Respect, heldenmoed, hartstocht en doorzettingsvermogen.
Het ontwapenende verhaal van jullie talloze verzetsdaden, leest niemand onbewogen.
Los van elkaar gekozen, voor ondergrondse strijd. Samen bij aanslagen op elektriciteitscentrale, spoorbrug en munitietrein.
En op mensen. Het moest zo zijn.Jullie leefden een onzeker bestaan – ook in de liefde – waarin het na vele heldendaden, toch op meerdere fronten, is misgegaan.
Zoals altijd goed voorbereid, vertrokken jullie op 21 juni 1944 naar de Westzijde in Zaandam. Doelwit: politiecommissaris Ragut, collaborateur.
Hannie trof hem dodelijk, maar hij nam van Jan het leven.Verbitterd en met zwarte lokken streed het meisje met de rode haren voort.
Met de bevrijding in zicht, kregen de Duitsers haar toch te pakken en werd ze in de duinen vermoord.
Jan rust in het familiegraf in IJmuiden. Hannie in Bloemendaal, op de Eerebegraafplaats.
Als enige vrouw, ten midden an honderden helden.Hoe dapper Jan en Hannie waren, een toonbeeld van verzet, dat vergeten we nooit.
Een voorbeeld, voor altijd.
Eerder schreven wij over een les die over deze gebeurtenis gegeven werd op de Hannie Schaftschool.
Monumenten Spreken maakte er en minidocumentaire over.
